20 πικρές αλήθειες για την οικονομία

Κείμενο του Πέτρου Δούκα (τέως βουλευτής της ΝΔ,πρώην Υφυπουργός)

 1. Πριν από 3 μέρες περίπου στα «Νέα των 8», γνωστότατος τηλεπαρουσιαστής, όταν του επεσήμαναν πως «τα σπρεντ των Ελληνικών ομολόγων άγγιξαν τις 3.500 μονάδες βάσης» (που σημαίνει πως οι αγορές για να δανείσουν την Ελλάδα θα απαιτούσαν τουλάχιστον 35% υψηλότερο επιτόκιο απ' ό,τι απαιτούν για τα αντίστοιχα δεκαετή Γερμανικά ομόλογα), απάντησε με αυτάρεσκο ύφος: «Και τι μας νοιάζει! Αφού η Ελλάδα δεν δανείζεται πλέον από τις αγορές!!» Αγνοούσε δηλαδή, (α) τις καταστροφικές επιπτώσεις της νέας αύξησης των σπρέντ σε όσους είχαν την ατυχία να επενδύσουν σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, και (β) πως οι αγορές πλέον μας έχουν ακόμα πιο ξεγραμμένους. Οι μήνες περνάνε και οι προοπτική επανόδου στις αγορές (δηλαδή η εμπιστοσύνη τους στο αύριο της οικονομίας μας), είναι στο μηδέν.

2. 'Οπως δείχνει ο παραπάνω πίνακας, οι αγορές έχουν ήδη «κουρέψει» τα Ελληνικά ομόλογα, όχι κατά 50%, αλλά κατά 80%! Για παράδειγμα, Τα 30-ετή ομόλογα που είχα εκδώσει όταν ήμουν στο Γενικό Λογιστήριο (βλέπε το '13' στον Πίνακα), μπορεί να τα πουλήσει κανείς μόνο στο 19,5% της αξίας τους (και να υποστεί μια απώλεια της τάξης του 80,5%). Όταν τα εκδώσαμε, η Ελληνική Δημοκρατία εισέπραξε το 100% της αξίας τους (δηλαδή ας πούμε 1 δισ. ευρώ), ενώ σήμερα θα εισέπραττε για την ίδια ακριβώς έκδοση μόνο 195 εκατομμύρια!

3. Και πως να μην αντιδρούν έτσι οι αγορές όταν η Κυβέρνηση είναι ένα συνονθύλευμα 50 Υπουργών, με δύο Αντιπροέδρους (όταν η Αμερική έχει μόνον έναν), με Υπουργούς πολλοί από τους οποίους δεν έχουν γνώση του αντικειμένου, με άλλους Υπουργούς να ασχολούνται κυρίως με τα εσωκομματικά τους. Ακόμη και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος είναι Υπουργός! Χρειάζεται παραδειγματική μείωση του μεγέθους και του κόστους της Κυβέρνησης.

4. Πρέπει σαν έθνος να αποφασίσουμε αν θα παραμείνουμε ουραγοί και θα επικαλούμαστε «την Ελληνική ιδιαιτερότητα», αν θα δηλώνουμε «εξουθενωμένοι», ή αν θα τους κάνουμε «να τρίβουν τα μάτια τους»! Πρέπει να αναδείξουμε ένα νέο δυναμισμό. Να γίνουμε πρωτοπόροι και όχι να κοιτάμε πως θα αναβάλλουμε τις απαραίτητες ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις!

5. Οι μήνες περνάνε και αντί να απομακρυνόμαστε από την κατάρρευση βρισκόμαστε πιο κοντά παρά ποτέ και στην κατάρρευση και στη δραχμή. Οι τράπεζες τροφοδοτούνται με ρευστό «με φορτηγά» από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Τράπεζα Ελλάδος) για να καλύψουν τις συνεχείς αναλήψεις κεφαλαίων. Η κατάστασή τους είναι πολύ κακή. Η Έκθεση της BlackRock για την ποιότητα και τις προβλέψεις για τα δάνειά τους δεν θα είναι καθόλου ενθαρρυντική.

6. Και όμως: Στα περισσότερα τηλεπαράθυρα, όλοι οι επιφανείς παρουσιαστές «αποδίδουν» την κρίση στην προσπάθεια περιμαζέματος των ελλειμμάτων και στην πίεση των αγορών σε βάρος του «κοινωνικού κράτους». Θεωρούν δηλαδή, πως οι αγορές (οι αποταμιευτές όλου του κόσμου δηλαδή, μικροί και μεγάλοι) είναι υποχρεωμένοι να δανείζουν χωρίς όριο κάθε Κυβέρνηση, της οποίας οι, κατά κανόνα, άσχετοι με το αντικείμενο Υπουργοί μπορούν να μοιράζουν παροχές και να παριστάνουν τους Αγιοβασίληδες, χωρίς κανείς τους να σκοτίζεται πως θα αποπληρωθούν όλα αυτά!

7. Το πρόβλημα, δημιουργήθηκε επειδή, πολύ χονδρικά, κάθε χρόνο το Δημόσιο εισπράττει μόνο 55 δισ. ευρώ και ξοδεύει 80-90 δισ.. Χρόνο με το χρόνο το χρέος μαζεύτηκε και έφθασε στα 370 δισ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζουμε τουλάχιστον 45 δισ. εγγυήσεις που έχει εκδώσει το δημόσιο για να μην κλείσουν οι κρατικές και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι αγορές τρόμαξαν, το ‘βαλαν στα πόδια, υπέστησαν τεράστιες ζημίες από την κατάρρευση της αξίας των ομολόγων τα οποία είχαν αγοράσει και σταμάτησαν να μας δανείζουν.

8. Θεωρούν δηλαδή πως οι αποταμιευτές ανά την υφήλιο έχουν την υποχρέωση να συνεχίζουν να δανειοδοτούν άσωτα πολιτικά συστήματα και Κυβερνήσεις. Να στηρίζουν αυτήν την «πυραμίδα» όσο πάει! Και όταν τρομάξουν -ομαδικά-, τότε όλοι μαζί (οι αγορές δηλαδή) να υποστούν απίθανες ζημίες...

9. ΚΑΙ ΣΤΗ ΔΡΑΧΜΗ να επιστρέφαμε, δεν θα μπορούσαμε να εισπράττουμε 55 δισ. και να ξοδεύουμε 80-85 δισ. Κανείς μη παλαβός δεν θα μας δάνειζε. Όσοι θεωρούν πως με κάποια εξυπνάδα θα αποφύγουμε την νομοτέλεια για συμμάζεμα, προσφέρουν πολύ κακή υπηρεσία στην Πατρίδα μας!

10. Οι αγορές έχουν ήδη χάσει τεράστια ποσά από τις επενδύσεις τους στην Ελλάδα. Όχι μόνο όσοι επένδυσαν στο Χρηματιστήριο και σε ακίνητα, αλλά κυρίως όσοι επένδυσαν σε Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου! Όταν στο Γενικό Λογιστήριο έβλεπα τις επερχόμενες δυσχέρειες, υιοθετήσαμε τη στρατηγική της δραστικής επιμήκυνσης της μέσης διάρκειας του χρέους. Δανειστήκαμε για 20-ετείς και για πρώτη φορά στην ιστορία της Πατρίδας μας για 30-ετείς και 50-ετείς διάρκειες.... Και ξέρετε με τι κόστος; Μόνο 29 μονάδες βάσης, δηλαδή 0,29% πάνω από το αντίστοιχο κόστος δανεισμού της Γερμανίας!! Όχι 20% παραπάνω όπως απαιτούν οι αγορές σήμερα... Το όφελος της Χώρας μας από αυτό τον δανεισμό είναι σήμερα της τάξης των 15 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, οι «αγορές» που επένδυσαν σε αυτά το ομόλογά έχασαν 15 δισ. ευρώ! Γι’ αυτά τα δάνεια, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ «με τρέλαναν» στις Επερωτήσεις στη Βουλή, διότι, τάχα, αν δανειζόμασταν μόνο για διάρκειες 1- ή 2-ετών, το επιτόκιο θα ήταν 0,20% φθηνότερο! Αν είχαμε ακολουθήσει τις ανοησίες τους σήμερα θα μας κόστιζε η αναπλήρωση των δανείων αυτών 30% παραπάνω... Για πλήρη απολογισμό του έργου μου στο www.petrosdoukas.gr. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, την επερχόμενη κρίση δεν την προέβλεψε ούτε η Wall Street, ούτε τα golden boys, ούτε η Ευρ. Κεντρ. Τράπεζα (που αύξανε τα προεξοφλητικά της επιτόκια όταν είχε ήδη αρχίσει η κατάρρευση), ούτε η ΕΕ.]

11. Αλλά το πρόβλημά μας δεν είναι μόνο τα δομικά ελλείμματα και το χρέος: Ας μην ξεχνάμε πως

(1) Η παραγωγικότητά μας είναι σχετικά χαμηλή (γι' αυτό και κανείς μα κανείς δεν επενδύει στη Χώρα μας. Γι' αυτό και οι εξαγωγές μας είναι λιγότερες και από το 1/3ο των εισαγωγών μας! Αν ήμασταν παράδεισος κερδοφορίας και αποτελεσματικότητας, προφανώς θα υπήρχε 'ουρά' επενδυτών!

(2) Συνηθίσαμε -έχουμε εθιστεί- να καταναλώνουμε πολύ περισσότερα απ' όσα παράγουμε! Οι Ευρωπαίοι αρνούνται πλέον να μας δανείζουν για να συντηρούμε μισθούς και εισοδήματα που να επιτρέπουν τέτοια ύψος συνολικής κατανάλωσης που δεν ανταποκρίνεται σε αντίστοιχης αξίας παραγωγή! Στο παρελθόν μπορούσαμε, γιατί οι αγορές είχαν μια κάπως «μυωπική» αντίληψη της κατάστασης και μας δάνειζαν. Μάλιστα υπήρχε και ανταγωνισμός για το ποιος θα μας πρωτοδανείσει, για να μην χάσουν οι τραπεζίτες «τη δουλειά» και μείνουν πίσω στα League Tables! Τώρα που οι αγορές αντελήφθησαν πως τεράστια ποσά δανείων δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν (όχι μόνο στην Ελλάδα), τα πράγματα άλλαξαν και 'φυσάν και το γιαούρτι'!

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ

12. Ο Πρωθυπουργός να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλία σε όλη την Ευρώπη να σταματήσει κάθε συζήτηση για επάνοδο στη δραχμή. Η ψυχολογία της αγοράς καταρρέει. Κανείς στα συγκαλά του δεν θα φέρει ένα ευρώ στην Ελλάδα, όσο επικρέμεται το φάσμα της επανόδου στη δραχμή. Να περάσει το μήνυμα έχουμε φύγει από τη «Ζώνη του Λυκόφωτος» και πως θα είμαστε στη πρώτη γραμμή της νέας εποχής και όχι ουραγοί.

13. Θεωρώ πως πρέπει να την στηρίξουμε την Κυβέρνηση Παπαδήμου, έστω και αν δείχνει αργόστροφη και πλαδαρή. Δείχνει τι συμβιβασμοί γίνονται όταν αναγκάζονται τα Κόμματα να συνεργασθούν. Δεν προσπάθησαν καν να αξιοποιήσουν άριστους Έλληνες που δεν είναι μέσα στα κομματικά κυκλώματα. Πάραυτα, να την στηρίξουμε γιατί δεν υπάρχει καλύτερη επιλογή. Τον Μάρτιο λήγουν περίπου 15 δισ. ευρώ. Πώς θα βρεθούμε μέσα σε προεκλογική περίοδο αν δεν έχουν ρυθμιστεί όλα τα σχετικά με τα νέα δάνεια;

14. ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ: Πέρα από την νομισματική ένωση, η Ευρώπη προχωράει και στην δημιουργία «δημοσιονομικής» ένωσης, με το κέντρο βάρους τον αποφάσεων και τον κεντρικό συντονισμό να γίνεται όχι στις Βρυξέλλες, αλλά στο Βερολίνο! Αντί να αντιδρούμε σαν ουραγοί, να κάνουμε ό,τι πρέπει για να βρεθούμε στην πρώτη ταχύτητα.

15. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να βρει τρόπο να επεμβαίνει πιο έγκαιρα στις αγορές και να ενισχύει το EFSF. Aυτό θα σήμαινε και τύπωμα χρήματος. Αλλά λιγότερο απ' όσο θα υπολόγιζε κανείς! Γιατί; Διότι όταν οι αγορές αντιληφθούνε πως η ΕΚΤ «μπορεί να τυπώσει χρήμα», θα ηρεμήσουν κάπως από μόνες τους και θα μειωθεί η ένταση των επιθέσεων στις αγορές ομολόγων. Όπως αντίστοιχα στην Αμερική με το Federal Reserve.
 Τα τελευταία δυο χρόνια, η νομισματική κυκλοφορία Μ1, έχει αυξηθεί κατά 21% περίπου στις ΗΠΑ και μόνο κατά 6% στην ΕΕ. [Πολλοί δεν αντιλαμβάνονται όπως όταν μιλάμε για «επίθεση» των αγορών, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι αγορές, κυριολεκτικά, όχι μόνο δεν επιτίθενται, αλλά το βάζουν στα πόδια. Ξεπουλάνε με ζημία όσο-όσο για να μην εγκλωβιστούν με ακόμα μεγαλύτερες ζημιές. Πουλώντας όσο-όσο ρίχνουν τις τιμές και έτσι αυξάνεται η απόδοση των ομολόγων. Για να μπορεί να δανειστεί ένα κράτος πρέπει να πληρώσει επιτόκιο μεγαλύτερο από την απόδοση των ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, γιατί η ήδη υψηλή απόδοση αφορά αυτά τα ομόλογα που ήδη κυκλοφορούν στην αγορά. Αν θες να εκδώσεις και άλλα, πρέπει να πληρώσεις ακόμα παραπάνω!]

16. Να διαλαλήσουμε στις αγορές ότι θα κάνουμε ότι πρέπει να κάνουμε για να βάλλουμε σε τάξη τα δημόσια οικονομικά μας και για να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας. Δεν μπορεί να εισάγουμε τριπλάσια απ' όσα εξάγουμε.

17. Να συντονιστούμε με τις ενέργειες της Ιταλίας, δεδομένου ότι η κατάσταση χειροτερεύει διεθνώς. Αν η Ιταλία «πέσει», δύσκολα θα γλιτώσουμε τα χειρότερα.

18. Ο νέος Πρωθυπουργός να δημιουργήσει ένα Οικονομικό Συμβούλιο στο οποίο να συμμετέχουν αξιόλογοι Έλληνες όπως πολύ ενδεικτικά ο Αλέκος Παπαδόπουλος, οΣπύρος Θεοδωρόπουλος, ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, ο Λουκάς Τσούκαλης, ο Στέφανος Μάνος, ο Ιάκωβος Γεωργάνας, ο Μιχάλης Ιακωβίδης, κ.α., οι οποίοι θα μπορούν να συζητούν μαζί του εναλλακτικές ιδέες και προτάσεις.

19. Έστω και μέσα σε αυτή την ιδιαίτερα αρνητική διεθνή συγκυρία, να εντατικοποιήσουμε την προσπάθεια να δημιουργήσουμε πλεονάσματα στη δημόσια διαχείριση, -δηλαδή να ξοδεύουμε λίγο λιγότερα απ´ όσα εισπράττουμε- ώστε έτσι να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τους ξένους και τον δανεισμό... ΧΩΡΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ Η ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΘΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΟΥΡΑΓΟΣ, ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ, ΥΠΟΤΕΛΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΞΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ.

20. Το πρόβλημα ΔΕΝ είναι τόσο τα φορολογικά έσοδα, όσο οι δαπάνες. Το Δημόσιο πρώτα ξοδεύει δεξιά και αριστερά και μετά ψάχνει να δει πως θα χρηματοδοτήσει τις δαπάνες! Αυτό έπρεπε και πρέπει να σταματήσει. Ούτε έχει, ούτε της δανείζει κανείς. Ούτε ανέχονται τα πιο νοικοκυρεμένα κράτη να ζούμε συνέχεια σε βάρος των δικών τους φορολογουμένων. Πρέπει να αντιληφθούμε πως οι «εταίροι» μας δεν πρόκειται να μας δανείζουν για να συντηρούμε υψηλά ελλείμματα, ώστε να μπορέσει η δική μας Κυβέρνηση να χαλαρώσει την προσπάθεια και να ρίξει χρήμα στην αγορά, μήπως και πάρει μπρος η οικονομία. Η οικονομία δεν θα πάρει μπρος αν δεν λυθεί το πρόβλημα της υπερχρέωσης, των ελλειμμάτων και της ανταγωνιστικότητας. Μια μηχανή που έχει «μπουκώσει» δεν πρόκειται να πάρει μπρος αν απλά χύσεις απάνω της ένα κουβά βενζίνη!

Πρέπει να «επαναλειτουργήσει» το κράτος. Η χώρα δείχνει σχεδόν «μη κυβερνήσιμη»! Μέτρα ψηφίζονται και δεν μπορούν να εφαρμοσθούν. Ο νόμος για την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας δεν εφαρμόζεται γιατί ο αρμόδιος Υπουργός δεν υπογράφει τις σχετικές εφαρμογές! Και πολλοί, δυστυχώς, ακόμα δεν έχουν αντιληφθεί ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα. Ποια είναι η φύση και η ουσία του, όπως δίδασκε ο Αριστοτέλης.

 Πηγή : tovima.gr