Άρθρο του Γιώργου Μαυρωτά για το protagon.gr
Θα έχετε παρακολουθήσει εδώ και καιρό το σκετς που παίζεται σχετικά με τις εκλογές των ιδρυματικών συμβουλίων στα διάφορα πανεπιστήμια και τις (προαναγγελθείσες) ματαιώσεις τους. Τα ιδρυματικά συμβούλια είναι με τον νέο νόμο 4009/2011 τα κέντρα διοίκησης των ΑΕΙ και αποτελούνται από μέλη του Διδακτικού και Επιστημονικού Προσωπικού (ΔΕΠ) κατά πλειοψηφία, έναν εκπρόσωπο των φοιτητών και από εξωτερικά μέλη (που τους επιλέγουν τα προαναφερθέντα εσωτερικά μέλη). Οι εκλογές που ματαιώνονται λόγω της δυναμικής παρέμβασης μελών ΔΕΠ, φοιτητών κλπ, είναι αυτές που αφορούν στην εκλογή των μελών ΔΕΠ που θα συμμετέχουν στα ιδρυματικά συμβούλια. Η επιχειρηματολογία αυτών που εμποδίζουν τις εκλογές είναι ότι θα κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους για να μην εφαρμοστεί ο νόμος 4009 και ότι επίσης η πλειοψηφία της ακαδημαϊκής κοινότητας είναι με το μέρος τους (;). Σε ότι αφορά τα αίτια, υπάρχει ένα σύνολο μελών ΔΕΠ που αντιδρά λόγω ιδεολογικών απόψεων (ιδιωτικοποίηση, παγκοσμιοποίηση, Πανεπιστήμιο της αγοράς κλπ) και άλλο ένα σύνολο που αντιδρά επειδή μοιραία σε κάθε αλλαγή υπάρχει ένα πρόσκαιρο «ξεβόλεμα» (το κοινό υποσύνολο των δύο αυτών συνόλων δεν είναι απαραίτητα το κενό σύνολο).
Ο νόμος 4009 έχει πολλά νέα στοιχεία και αλλάζει ριζικά θα έλεγα το πεδίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως έκανε στην εποχή του και ο νόμος πλαίσιο 1268 του 1982 ο οποίος φέτος κλείνει 30 χρόνια. Πολλά από τα στοιχεία του νέου νόμου τα βλέπουμε με επιφύλαξη αλλά και πολλά είναι κατά τη γνώμη μου αναγκαία. Στα αναγκαία θα κρατήσω δύο στοιχεία: Πρώτον, η αποκομματικοποίηση που θα επέλθει με την μείωση της ισχύος των κομματικών παρατάξεων στα πανεπιστήμια και δεύτερο η αυξημένη αυτονομία που θα αποκτήσουν. Αντιλαμβάνομαι όμως και τις ενστάσεις διαφόρων συναδέλφων σε συγκεκριμένα σημεία του νόμου (με κυριότερο τα πιο ολιγομελή κέντρα αποφάσεων αλλά και την γενικότερη κατασυκοφάντηση των πανεπιστημιακών που προηγήθηκε). Πιστεύω όμως ότι το πανεπιστήμιο είναι ικανό να εκλέξει ορθολογικά τα καλύτερα δυνατά σχήματα που θα είναι και λειτουργικά. Η ανησυχία για τον κατακερματισμός των αντικειμένων ακούγεται σε μένα λίγο υποκριτικός, από τη στιγμή που στην παρούσα κατάσταση κανείς και ποτέ δεν διαμαρτυρήθηκε για την μη λειτουργία των προαπαιτούμενων μαθημάτων. Κι εμφανίζεται το οξύμωρο κάποιος φοιτητής να έχει π.χ. περάσει Θερμοδυναμική ΙΙ, χωρίς να έχει περάσει Θερμοδυναμική Ι. Και στο ισχύον λοιπόν καθεστώς τα μαθήματα μπορεί να καταλήγουν να είναι τελικά αποσπασματικά και να μην έχουν την συνέχεια που θα έπρεπε. Συνεπές λοιπόν θα ήταν όσοι αντιτίθενται στον «κατακερματισμό των επιστημονικών αντικειμένων» να υποστηρίζουν με την ίδια θέρμη και την ύπαρξη προαπαιτούμενων μαθημάτων.
Ο νέος νόμος προσπαθεί να προσαρμόσει μοντέλα διοίκησης που υπάρχουν στο εξωτερικό στην ελληνική πραγματικότητα (και ιδιαιτερότητα). Δεν θεωρώ ότι είναι κακό να παραδειγματιστούμε και να ευθυγραμμιστούμε με αυτά που γίνονται έξω. Καλώς ή κακώς (καλώς κατά τη γνώμη μου) είμαστε μέλος μιας ευρύτερης οικογένειας κρατών κι ενός παγκόσμιου ακαδημαϊκού συστήματος. Η μόνιμη επωδός που ακούω από τους φοιτητές μου που πηγαίνουν στο εξωτερικό είναι ότι υπερτερούμε σε μυαλά αλλά υστερούμε στην οργάνωση. Δεν έχουμε να ζηλέψουμε τίποτε σε έμψυχο υλικό από τα καλά πανεπιστήμια. Αυτό που έχουμε να ζηλέψουμε είναι θέματα οργάνωσης και θεσμών.
Αν κάποιος ενδιαφερόταν πραγματικά για το καλό του πανεπιστημίου του, το καλύτερο που θα είχε να κάνει θα ήταν να βάλει υποψηφιότητα για τις εκλογές του ιδρυματικού συμβουλίου. Με την αυξημένη αυτονομία που δίνει στα ΑΕΙ ο νόμος 4009, πολλά πράγματα μετά θα περνούσαν και από το χέρι του. Θα μπορούσε να δώσει το στίγμα του, να πολεμήσει για τις ιδέες του, για το που θέλει να πάει το πανεπιστήμιο μέσα από θέσεις ευθύνης. Ο νέος νόμος δίνει τη δυνατότητα μέσω της κατάρτισης του οργανισμού και του εσωτερικού κανονισμού το κάθε ΑΕΙ να διευθετεί τα του οίκου του κι όχι να φοράνε όλα το ενιαίο κουστούμι του υπουργείου (κάτι το οποίο πάντα ζητούσε η πανεπιστημιακή κοινότητα). Όσοι λοιπόν επικαλούνται ότι αποτελούν την πλειοψηφία των μελών ΔΕΠ, τι πιο τίμιο από το να ζητήσουν την ψήφο τους και όταν με το καλό βγουν να εφαρμόσουν τις ιδέες τους. Μήπως όμως αυτοί που εμποδίζουν τις εκλογές ξέρουν ότι σε μια ομαλή εκλογική διαδικασία δεν έχουν τύχη; Τώρα που το κάθε πανεπιστήμιο μπορεί να αυτονομηθεί περισσότερο και να αναλάβει πραγματικά τις τύχες στα χέρια του, τώρα φοβόμαστε την ευθύνη;
Μέσα στη γενικότερη κοινωνική αναταραχή λόγω των δύσκολων ημερών που περνάει η κοινωνία μας, το υπουργείο παιδείας προσπαθεί να παίξει «κατενάτσιο» (ως τις εθνικές εκλογές;). Εν τω μεταξύ στη σχετική φρασεολογία, όσοι (όπως π.χ. εγώ) είναι εναντίον της βίαιης αποτροπής των εκλογών ανήκουν στη συμμαχία των «προθύμων» και είναι «τσιράκια της Διαμαντοπούλου». Έτσι κάποιοι στοχοποιούνται (μέχρι και φωτογραφίες με «Καταζητούνται» εμφανίστηκαν στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο) και καλλιεργείται ένα επικίνδυνο κλίμα πόλωσης μέσα στα πανεπιστήμια όπου «όποιος δεν συμφωνεί μαζί μου είναι εχθρός μου». Δεν υπάρχει μόνο το «ναι» και το «όχι» στο νέο νόμο. Υπάρχει και το «εφαρμόζουμε, αξιολογούμε και αλλάζουμε».
Η κοινή βάση από την οποία πρέπει να ξεκινάει η όποια συζήτηση για το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι ότι χρειάζεται σήμερα αλλαγές. Ο νόμος πλαίσιο, μετά από 30 χρόνια, έκανε τον κύκλο του και οι εξελίξεις γύρω μας τρέχουν. Δεν είμαι ανεπιφύλακτα υπέρ του νέου νόμου, έχω κι εγώ τις ενστάσεις μου. Είμαι όμως ανεπιφύλακτα υπέρ της ομαλής λειτουργίας των θεσμών. Αν λειτουργήσουν οι θεσμοί, οι αστοχίες του νέου νόμου (που σίγουρα υπάρχουν) θα φανούν στην πράξη και θα διορθωθούν με την προϋπόθεση ότι έχουμε επιλέξει τους άριστους κι όχι τους αρεστούς στη διοίκησή τους. Αν δεν λειτουργήσουν όμως οι θεσμοί, θα αρχίσουμε σιγά-σιγά να ολισθαίνουμε προς το νόμο της ζούγκλας. Και στη ζούγκλα ξέρετε δεν υπάρχει δημοκρατία…
Πηγή : protagon.gr
