Του Ντινου Κιουση
Η πρωτεύουσα και κύριο λιμάνι του νομού Εύβοιας, η Χαλκίδα, είναι κτισμένη και απλωμένη και στις δύο πλευρές του πορθμού του Ευρίπου, δηλαδή και στη νήσο Εύβοια αλλά και στη Στερεά Ελλάδα.
Η σημερινή πόλη έχει πληθυσμό άνω των 55.000 κατοίκων, είναι όμορφη σε γενικές γραμμές και παρέχει κάθε είδους διασκέδαση (εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ, καφέ) για τους επισκέπτες.
Για την ονομασία της πόλης υπάρχουν δύο εκδοχές. Είτε προήλθε από κοιτάσματα χαλκού που υπήρχαν στην περιοχή είτε από πολλά εργαστήρια επεξεργασίας χαλκού.
Η πόλη έχει στα δυτικά της τον Ευβοϊκό και γύρω γύρω «κλείνεται» από λόφους. Με μια τέτοια φυσικά οχυρή θέση και με τον έλεγχο του πορθμού, δεν είναι τυχαίο που η Χαλκίδα ήταν μια πόλη μείζονος σημασίας από την αρχαιότητα. Βέβαια, το γεγονός αυτό «προσκάλεσε» και διάφορους κατακτητές
Η αρχαιολογική σκαπάνη ανακάλυψε τον πρώτο οικισμό που δημιουργήθηκε το 3000 π.Χ. στη θέση Μάνικα. Από τον Ομηρο ξέρουμε πως η Χαλκίδα συμμετείχε με 40 πλοία στον Τρωικό Πόλεμο. Κατά την αρχαιότητα μαζί με την Ερέτρια αποτελούν τις δύο σημαντικότερες πόλεις της Εύβοιας. Η Χαλκίδα μετά από πολύχρονο πόλεμο και μάχες στο Ληλάντιο Πεδίο θα υποτάξει την Ερέτρια. Μετά τη μακεδονική κυριαρχία έρχονται οι Ρωμαίοι και ακολουθούν οι Βυζαντινοί.
Ο Ιουστινιανός οχυρώνει την πόλη κι έτσι αυτή θα επιζήσει των αραβικών επιδρομών του 7ου αιώνα. Τα χρόνια της φραγκοκρατίας είναι χρόνια ακμής για τη βαρωνία της Χαλκίδας, τόσο λόγω του ανεπτυγμένου εμπορίου όσο και από την κατεργασία της πορφύρας και τη λειτουργία των τραπεζικών οργανισμών των Βενετών. Κατά την τουρκοκρατία, η Χαλκίδα έγινε έδρα του Καπουδάν Πασά και το πασαλίκι του Εγρίπου ήταν διοικητική διαίρεση που συμπεριελάμβανε όλη σχεδόν τη Στερεά Ελλάδα.Τότε (το 1684) κτίστηκε και το φρούριο της Χαλκίδας (κάστρο του Καράμπαμπα) για να προστατέψουν την πόλη από τους Ενετούς. Το κάστρο είναι κτισμένο στη μεριά της Στερεάς πάνω στον λόφο Φούρκα.
Η Χαλκίδα απελευθερώθηκε στις 7 Απριλίου του 1833.
Να δείτε...
... την παλιά κινητή γέφυρα του Ευρίπου που κατασκευάστηκε το 1962. Ο πορθμός έχει μήκος 40 μ., πλάτος 39 μ. και βάθος 8,5 μ. Πάνω ή πλάι από τη γέφυρα θα δείτε το θαυμαστό παλιρροϊκό φαινόμενο της εναλλασσόμενης κίνησης των νερών του Ευβοϊκού. Aνά 6 ώρες η ροή του νερού αλλάζει, ενώ η ταχύτητα του ρεύματος, που είναι 5-6 μ./ώ., μπορεί να φτάσει τα 9 μ./ώ.
...το Κόκκινο Σπίτι της οικογένειας Μάλλιου στο Κρηπίδωμα στη βόρεια πλευρά της παραλίας της πόλης. Χτίστηκε το 1884 από τον Γάλλο αρχιτέκτονα Φλεγκίς και ανήκει σήμερα στον Δήμο Χαλκιδέων.
...το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Λαογραφικό Μουσείο της πόλης. Στο πρώτο συγκεντρώνονται τα ευρήματα από τις ανασκαφές που έχουν γίνει σε όλη την Εύβοια.
...το κάστρο του Καράμπαμπα που δεν μοιάζει καθόλου για τουρκικό κάστρο. Και φυσικό επόμενο, βέβαια, αφού σχεδιάστηκε από τον Βενετό Gerolimo Galopo και η αρχιτεκτονική του είναι περισσότερο ευρωπαϊκή. Εκεί στο κάστρο βρίσκεται και ο τάφος του συγγραφέα Γιάννη Σκαρίμπα.
...το Ληλάντιο Πεδίο στα 5-6 χλμ. από το κέντρο της πόλης. Είναι μια πανέμορφη περιοχή, στην ουσία προάστιο της Χαλκίδας, με κάποια υπέροχα παλιά σπίτια και νεοκλασικά, κατάφυτη με οπωροφόρα, με μπαξέδες και κυρίως με αμπέλια. Η μεγαλύτερη παραγωγή κρασιού στην Εύβοια γίνεται στο Ληλάντιο Πεδίο. Είναι μια πεδιάδα της κεντρικής Εύβοιας, που σχηματίστηκε από τις προσχώσεις του Λήλαντα ποταμού. Τα νερά του Λήλαντα μαζί με τις λάσπες που κουβαλάνε ευθύνονται για το εύφορον του Ληλαντίου ήδη από την αρχαιότητα. Αυτή η ευφορία ήταν η αιτία για τον πόλεμο Χαλκίδας και Ερέτριας τον 8ο π.Χ. αιώνα.
Τέλος, αν δείτε κάποια προτομή του Αριστοτέλη, μην παραξενευθείτε. Στη Χαλκίδα ήρθε το 323 π.Χ. ο Αριστοτέλης, για να πεθάνει τον επόμενο χρόνο στο σπίτι της μητέρας του.